Entradas

Mariscadoras ConCiencia conclúe nun encontro no Museo Meirande

|

O proxecto Mariscadoras ConCiencia, financiado polo GALP Ría de Vigo – A Guarda a través do programa FEMPA, vén de concluir nunha xornada final no Museo Meirande (Redondela). Neste post queremos poñer en valor as actividades desta iniciativa, desenvolta entre o 2024 e o 2025.

Ao longo do ano pasado Mariscadoras ConCiencia centrouse en establecer redes de contacto entre as mariscadoras a pé do fondo da Ría de Vigo e o persoal científico técnico, tamén instalado nesta zona costeira. Visitas a pé ás zonas de extracción das confrarías de Redondela, Arcade e Vilaboa foron o escenario de intercambio de información e saberes, aos que tamén se achegaron entidades medioambientais e persoal técnico e político dos concellos.

 

No mes de outubro o Centro de Investigacións Mariñas da Universidade de Vigo abriunos as súas portas na ECIMAT, onde persoal investigador de referencia en bivalvos e medio mariño amosounos os laboratorios e compartiu as principais liñas de investigación que se están a desenvolver. Nesta xornada puidemos poñer en común a necesidade de establecer mais espazos como este, e apoiarnos en redes xa creadas para coordinarnos e informarnos mellor sobre os avances científicos que afectan ao noso sector.

Unha vez recompilada a información e as achegas das máis de 15 entidades que se implicaron en Mariscadoras ConCiencia, celebramos en Arcade un Foro no que ordenar a información e procurar novas formas de dar continuidade a este proxecto. O foro puxo de manifesto a dificultade para concretar propostas, se ben perfiláronse algunhas liñas de futuro. Toda a información deste foro recompílase nun Catalogo de necesidades e propostas.

Xa entrado o 2025, Mariscadoras ConCiencia propúxose dar a coñecer á mocidade a importancia das mulleres do mar para a sostibilidade do sector e do medio mariño. Mariscadoras a pé con ampla experiencia no sector compartiron co alumnado do Instituto Politécnico Marítimo Pesqueiro do Atlántico de Vigo a súa vivencia como mulleres do mar, tanto no produtivo como no ámbito da xestión e gobernanza.

Así mesmo, un grupo de mariscadoras achegouse ao IES Soutomaior para propoñerlle un reto ao alumnado: deseñar un proxecto de economía circular co lixo mariño que recollen as mulleres do mar. Un encontro cheo de creatividade onde a rapazada amosou a súa capacidade e motivación para poñer en valor un material que, de outra maneira, sería un residuo.

A semana pasada celebrouse a xornada final, un evento no que poñer en valor as actividades realizadas e transmitir ás persoas e entidades participantes, e á veciñanza en xeral, os resultados de Mariscadoras ConCiencia. Gustaríanos salientar e agradecer a participación das entidades que se implicaron ao longo do proxecto, xa que nos aportaron moito ante a difícil situación que atravesa o marisqueo a pé.

A xornada final foi o momento escollido polo Future Oceans Lab, un grupo de investigación vinculado ao Centro de Investigacións Mariñas da Universidade de Vigo, para anunciar que collerán o testigo desta iniciativa promovendo o “Estudo do marisqueo a pé en Galicia e elaboración dun protocolo de coordinación na Ría de Vigo”, co obxectivo de recompilar e dar un sentido integral aos múltiples estudos realizados arredor dos bivalvos e o medio mariño en Galicia, para deseñar e poñer en práctica solucións concretas.

Comeza Mariscadoras ConCiencia na Ría de Vigo

|

A Asociación Nacional de Mujeres de la Pesca (ANMUPESCA) da comezo a este proxecto co obxectivo de fortalecer as alianzas entre o marisqueo a pé e o ámbito científico – investigador.

O fondo da Ría de Vigo é un enclave importante en canto á extracción de bivalvos, se ben nos últimos anos os cambios globais no clima están afectando á supervivencia do produto pesqueiro e, por tanto, ao medio de vida de moitas persoas dedicadas ao marisqueo a pé, fundamentalmente mulleres.

Para adaptarse a esta situación, é fundamental tecer alianzas máis estreitas e procurar apoios noutros ámbitos, mais alá do propio sector do mar. Ao longo dos vindeiros meses percorreremos a liña de costa do fondo da Ría, visitando as zonas de extracción xunto con persoal científico – investigador, representantes dos concellos, entidades do mundo asociativo para o medio ambientais e o fomento da igualdade, e outras persoas con interese en comprender e achegar propostas para o coidado do medio mariño.

 

Visita ás zonas de extracción da Confraría de Redondela

Dende Chapela ata Cesantes, agradecemos as observacións e achegas de todas as persoas e entidades participantes: Confraría San Xoan de Redondela, asistencia técnica, concelleiras de medio ambiente e igualdade do Concello de Redondela, ADEGA, Future Ocean Lab da Universidade de Vigo, Xunta de Galicia co Axente de extensión pesqueira e bióloga de zona, GALP Ría de Vigo – A Guarda, e mariscadoras das confrarías de Redondela e Arcade.

As vindeiras actividades seguirán percorrendo as zonas de extracción do fondo da ría, que culminarán cunha visita á ECIMAT. Por último, celebrarase un foro no que concretar liñas de investigación que é preciso abordar para a supervivencia do marisqueo a pé como actividade, e estratexias para a transferencia entre saberes populares e científicos, para un mellor aproveitamento de coñecementos.

Preséntase o mapa das mulleres da pesca da provincia da Coruña

|

A pasada fin de semana a Asociación Nacional de Mujeres de la Pesca (ANMUPESCA) presentou o mapa das mulleres da pesca na provincia da Coruña, un proxecto financiado pola Deputación da Coruña co obxectivo de dimensionar aos distintos colectivos profseionais e poñer en valor a contribución das mulleres á cadea de valor na pesca.

A xornada comezaba coa benvida de Elma Saiz, Ministra de inclusión, Seguridad Social y migraciones, e de Valentín González Formoso, presidente da Deputación da Coruña. Rita Miguez de la Iglesia, presidenta de ANMUPESCA, destacou a necesidade de apoiar ao sector pesqueiro, e en especial ás profesionais do marisqueo a pé, debido á situación de cese de actividade dende o último trimestre de 2023.

A elaboración do mapa requiriu labores de investigación e traballo de campo. Poden consultarse os datos da presenza das mulleres da pesca, da transformación de produto pesqueiro e da súa comercialización a través das capas seleccionables do mapa, así como as fotografías tomadas durante o traballo de campo e cedidas polas profesionais e as confrarías de pescadores. Ademais, pode consultarse a presenza no territorio das redeiras e o asociacionismo das mulleres do mar, dada a súa especial relevancia na provincia da Coruña.


Conclusións
A información analizada abarca a máis de 6.000 mulleres na cadea de valor da pesca, cun predominio importante da industria conserveira, que ocupa a máis de 3.200 traballadoras. Xunto ao marisqueo a pé (809 mulleres) e o comercio maiorista de produtos pesqueiro (623 mulleres), son as actividades profesionais con maior presenza das mulleres.

Así mesmo, cabe sinalar a segregación ocupacional por sexo nalgúns sectores profesionais: aqueles feminizados (as redeiras é un colectivo formado por 94,5% de mulleres), mentres que na pesca, o marisqueo a flote e a captura do percebe a presenza das mulleres non supera o 20%.