Entradas

Mariscadoras ConCiencia conclúe nun encontro no Museo Meirande

|

O proxecto Mariscadoras ConCiencia, financiado polo GALP Ría de Vigo – A Guarda a través do programa FEMPA, vén de concluir nunha xornada final no Museo Meirande (Redondela). Neste post queremos poñer en valor as actividades desta iniciativa, desenvolta entre o 2024 e o 2025.

Ao longo do ano pasado Mariscadoras ConCiencia centrouse en establecer redes de contacto entre as mariscadoras a pé do fondo da Ría de Vigo e o persoal científico técnico, tamén instalado nesta zona costeira. Visitas a pé ás zonas de extracción das confrarías de Redondela, Arcade e Vilaboa foron o escenario de intercambio de información e saberes, aos que tamén se achegaron entidades medioambientais e persoal técnico e político dos concellos.

 

No mes de outubro o Centro de Investigacións Mariñas da Universidade de Vigo abriunos as súas portas na ECIMAT, onde persoal investigador de referencia en bivalvos e medio mariño amosounos os laboratorios e compartiu as principais liñas de investigación que se están a desenvolver. Nesta xornada puidemos poñer en común a necesidade de establecer mais espazos como este, e apoiarnos en redes xa creadas para coordinarnos e informarnos mellor sobre os avances científicos que afectan ao noso sector.

Unha vez recompilada a información e as achegas das máis de 15 entidades que se implicaron en Mariscadoras ConCiencia, celebramos en Arcade un Foro no que ordenar a información e procurar novas formas de dar continuidade a este proxecto. O foro puxo de manifesto a dificultade para concretar propostas, se ben perfiláronse algunhas liñas de futuro. Toda a información deste foro recompílase nun Catalogo de necesidades e propostas.

Xa entrado o 2025, Mariscadoras ConCiencia propúxose dar a coñecer á mocidade a importancia das mulleres do mar para a sostibilidade do sector e do medio mariño. Mariscadoras a pé con ampla experiencia no sector compartiron co alumnado do Instituto Politécnico Marítimo Pesqueiro do Atlántico de Vigo a súa vivencia como mulleres do mar, tanto no produtivo como no ámbito da xestión e gobernanza.

Así mesmo, un grupo de mariscadoras achegouse ao IES Soutomaior para propoñerlle un reto ao alumnado: deseñar un proxecto de economía circular co lixo mariño que recollen as mulleres do mar. Un encontro cheo de creatividade onde a rapazada amosou a súa capacidade e motivación para poñer en valor un material que, de outra maneira, sería un residuo.

A semana pasada celebrouse a xornada final, un evento no que poñer en valor as actividades realizadas e transmitir ás persoas e entidades participantes, e á veciñanza en xeral, os resultados de Mariscadoras ConCiencia. Gustaríanos salientar e agradecer a participación das entidades que se implicaron ao longo do proxecto, xa que nos aportaron moito ante a difícil situación que atravesa o marisqueo a pé.

A xornada final foi o momento escollido polo Future Oceans Lab, un grupo de investigación vinculado ao Centro de Investigacións Mariñas da Universidade de Vigo, para anunciar que collerán o testigo desta iniciativa promovendo o “Estudo do marisqueo a pé en Galicia e elaboración dun protocolo de coordinación na Ría de Vigo”, co obxectivo de recompilar e dar un sentido integral aos múltiples estudos realizados arredor dos bivalvos e o medio mariño en Galicia, para deseñar e poñer en práctica solucións concretas.

Redeiras e mariscadoras amosan os seus oficios nos IES galegos

|

Un dos maiores retos aos que se enfronta o sector pesqueiro en Galicia é o do relevo xeracional. Vilas mariñeiras que creceron grazas á pesca, ao marisqueo, ao traballo nas conserveiras ou á reparación das redes de pesca…oficios que, no presente, perderon influencia económica e social. Nalgúns casos, estes oficios son grandes descoñecidos pola mocidade local, polo que mariscadoras e redeiras do Ortegal e da Costa da Morte están desenvolvendo obradoiros en institutos, nos que amosan o seu traballo. Queremos agradecer á mocidade a súa curiosidade e participación nos obradoiros!

Pero nas escolas do mar non só as mulleres amosan as súas profesións, senón que a rapazada indaga, a través de imaxes e obxectos, no seu entorno familiar e social, para atopar cales son os seus vínculos co mundo do mar: nasas dos portos, fotografías familiares antigas, carnets antigos de marisqueo, vellas agullas de redes…son algúns dos tesouros que xa atopamos! Que mais nos depararán as Escolas do mar?

Preséntase o mapa das mulleres da pesca da provincia da Coruña

|

A pasada fin de semana a Asociación Nacional de Mujeres de la Pesca (ANMUPESCA) presentou o mapa das mulleres da pesca na provincia da Coruña, un proxecto financiado pola Deputación da Coruña co obxectivo de dimensionar aos distintos colectivos profseionais e poñer en valor a contribución das mulleres á cadea de valor na pesca.

A xornada comezaba coa benvida de Elma Saiz, Ministra de inclusión, Seguridad Social y migraciones, e de Valentín González Formoso, presidente da Deputación da Coruña. Rita Miguez de la Iglesia, presidenta de ANMUPESCA, destacou a necesidade de apoiar ao sector pesqueiro, e en especial ás profesionais do marisqueo a pé, debido á situación de cese de actividade dende o último trimestre de 2023.

A elaboración do mapa requiriu labores de investigación e traballo de campo. Poden consultarse os datos da presenza das mulleres da pesca, da transformación de produto pesqueiro e da súa comercialización a través das capas seleccionables do mapa, así como as fotografías tomadas durante o traballo de campo e cedidas polas profesionais e as confrarías de pescadores. Ademais, pode consultarse a presenza no territorio das redeiras e o asociacionismo das mulleres do mar, dada a súa especial relevancia na provincia da Coruña.


Conclusións
A información analizada abarca a máis de 6.000 mulleres na cadea de valor da pesca, cun predominio importante da industria conserveira, que ocupa a máis de 3.200 traballadoras. Xunto ao marisqueo a pé (809 mulleres) e o comercio maiorista de produtos pesqueiro (623 mulleres), son as actividades profesionais con maior presenza das mulleres.

Así mesmo, cabe sinalar a segregación ocupacional por sexo nalgúns sectores profesionais: aqueles feminizados (as redeiras é un colectivo formado por 94,5% de mulleres), mentres que na pesca, o marisqueo a flote e a captura do percebe a presenza das mulleres non supera o 20%.

Acompañamos ás mariscadoras da Costa Sostible no inicio do proxecto Ven Ver

|
VEN VER deu comezo coa visita das mariscadoras da Costa Sostible a Cambados. Este proxecto promove o intercambio de experiencias entre a xento do mar, realizando ou recibindo visitas de iniciativas promovidas noutros territorios, co obxectivo de analizar fórmulas de traballo interesantes que están a dar os seus froitos e que se poden transferir entre territorios.
Nesta primeira xornada, un grupo de mariscadoras do territorio do GALP Costa Sostible desprazouse ata a provincia de Pontevedra para coñecer GUIMATUR, unha entidade creada polas mariscadoras e redeiras de Cambados para mostrar o seu modo de vida e o patrimonio cultural arredor da súa actividade profesional.
A presidenta de Guimatur, explicou de forma exhaustiva o proceso de constitución da asociación e os pasos que seguiron para poñer en marcha unha organización de visitas guiadas de turismo mariñeiro.

Traballamos coas mulleres do mar da Mariña – Ortegal na construción da súa memoria e identidade colectiva

|

Neste proxecto promovido polo Grupo de Acción Local do sector Pesqueiro A Mariña – Ortegal no 2020 afondamos na memoria profesional dos colectivos de redeiras e mariscadoras a pé dos concellos de Cedeira, Cariño, Mañón (O Barqueiro) e Burela.

A través de reunións en pequenos grupos de mulleres, abordamos anécdotas da súa vida ligada ao mar, fitos importantes que marcaron momentos clave para a mellora dos seus dereitos profesionais, e mulleres referentes que abriron camiño. Con estas conversas e apoiándonos en documentos gráficos e obxectos, fomos construíndo unha identidade colectiva de ambas profesións no territorio, recoñecendo os avances acadados, e tamén os retos que redeiras e mariscadoras identifican nas súas profesións.

Agradecemos ás asociacións de redeiras e ás agrupacións de mariscadoras a súa xenerosidade compartindo tantas historias que merecen recoñecemento, e que coa súa experiencia profesional e a súa actitude seguen construíndo un sector pesqueiro máis igualitario.

Esta semana celebramos o Encontro de conclusións do proxecto de igualdade no mar, promovido polo Grupo de Acción Local do Sector Pesqueiro Ría de Arousa

|

A xornada contou coa benvida institucional da presidenta do GALP e patroa maior de Vilanova de Arousa, así como coa Concelleira de Igualdade do Concello de Boiro, e a intervención de Rosa Quintana, Conselleira do Mar. As conclusións e aprendizaxes ao longo destes meses foron compartidas polas propias mulleres participantes no proxecto, que tomaron a palabra no auditorio de Cabo de Cruz e foron as protagonistas do encontro. Falaron en público, proxectaron as vídeo – entrevistas previamente gravadas por elas mesmas, e fixeron preguntas e compartiron reflexións dende o público.   

O proxecto, que desenvolvemos dende Cidadanía como asistencia técnica, consistiu en tres partes: formativa (ferramentas para organizar e dinamizar reunións e xuntanzas en liña; liderado e estratexias para falar en público), informativa (organizamos xuntanzas con persoas expertas na saúde laboral das mulleres do mar, e en dereitos das profesionais do mar); e o propio encontro de conclusións, no que o obxectivo principal era que as mulleres tomasen a palabra e continúen gañando visibilidade.