Entradas

Nove Mares chega a porto cos últimos espazos xeradores de cultura

|

Ao longo dos últimos meses a Costa da Morte acolleu os espazos xeradores de cultura, lugares para a reflexión e o intercambio arredor de distintas temáticas: as romarías, os deportes, os camiños e os oficios, deron paso á lingua e á despensa do mar. Estes espazos puxeron en valor iniciativas desenvoltas no territorio, que son referentes da Economía Azul, e deron pé a indagar de maneira colectiva sobre novas posibilidades para o desenvolvemento económico sostible da Costa da Morte.

 

A despensa do mar

A confraría de Laxe abría as súas portas para falar arredor dos produtos pesqueiros, unha das sinais de identidade da zona costeira. As poñencias correron a cargo de Xosé Regueira, vicepresidente de la Deputación da Coruña, que expuxo o proxecto Fogóns do Anllóns;Jorge Guitián, periodista, divulgador e crítico gastronómico, e Antonio Otín, do Forno de Guísamo, ben coñecido polas súas Empanadas do Mar. A Fundación Eduardo Pondal acolleu a segunda sesión, centrada na gastronomía local.

 

As artes do mar

O Museo Man de Camelle, espazo simbólico das artes do mar, acolleu este espazo xerador de cultura arredor das artes. Bernardino Martínez trazou un percorrido das representacións artísticas históricas na Costa da Morte, dando paso a Virginia Barros, que abordou distintas intervencións artísticas con material de refugallo de Mar de Fabula. Despois, Belem Tajes abordou o impacto da Costa da Morte na súa música, e tamén das súas recollas da música tradicional.

 

A língua

O Coído de Sabadelle, no concello de Vimianzo, foi o escenario onde se desenvolveu o último espazo xerador de cultura. Ademais do mar, o protagonismo foi para o poeta e narrador de Ponte do Porto Rafael Lema, e o empresario soneirán Ricardo Álvarez do proxecto «Auga de mar». O espazo natural deu lugar a sacar á luz a importancia deste enclave baleeiro, e tamén a desenvolver un obradoiro poético. Despois, o Castelo de Vimianzo abriu ás súas portas ás conclusións xerais extraídas dos espazos xeradores de cultura.

Pero os Nove Mares non rematan aquí! Segue as súas redes para ter información sobre as novidades.

Páxina web | Redes sociais

 

Nove mares: os Camiños do mar e os seus Oficios nos espazos xeradores de cultura

|

O mar é un potente motor económico, social e cultural. Na Costa da Morte a tripulación dos Nove Mares continúa reunindo iniciativas de economía azul de dentro e fora do territorio, divisando propostas replicables na zona costeira. As romarías do mar e os deportes do mar deron paso, nos meses de abril e maio, aos camiños do mar e aos oficios. Estas foron as temáticas de referencia baixo as que se organizaron os Espazos Xeradores de Cultura, onde abordamos o potencial de diversas iniciativas como elementos da economía azul sostible no territorio.

 

Camiños do mar

A Ruta dos Faros é un exemplo de como trazar unha ruta natural, singular e con contidos, que explica o territorio á vez que o constrúe. Na mesma xornada contamos tamén coa experiencia dos Concellos do Camiño Inglés, e as rutas do Xeoparque Cabo Ortegal. Os espazos de participación arredor dos camiños do mar permitiron reflexionar e coñecer actividades e iniciativas complementarias aos propios trazados, como a recuperación da toponimia local, a educación ambiental ou a ornitoloxía.

 

Oficios do mar

A carpintería de ribeira levounos ata o estaleiro O Baladiño, espazo singular que transmite a cultura do mar a través deste oficio tradicional. Nun novo Espazo Xerador de Cultura coñecemos iniciativas de turismo mariñeiro promovidas conxuntamente entre entidades locais e mariscadoras, no Concello da Pobra do Camariñal, a restauración do estaleiro San Ciprián de Outes convertido en espazo museístico, e a importancia do traballo das mulleres do mar, pioneiras en moitas ocasións da diversificación da actividade produtiva a través da economía azul. Coñecimos, tamén, as liñas mestras do Plan de Cultura Marítima da man do seu coordinador, Oscar Fuertes.

A singradura continúa coa Despensa do Mar e as Artes do Mar. Se non queres perderte nada, ségue a Nove Mares nas redes sociais e na súa páxina web!

 

A singradura dos Nove Mares aborda a cultura marítima na Costa da Morte

|

A iniciativa Nove Mares daba comezo este mes aos Espazos Xeradores de Cultura. Estes encontros públicos abordan distintas temáticas vencelladas coa cultura do mar, achegando ao territorio iniciativas de referencia que inspiran a coñecer boas prácticas, e identificar potencialidades para o fomento da economía azul na Costa da Morte.

 

Romarías do Mar

A comezos de marzo visitábamos Caión para abordar as Romarías do Mar: festas comunitarias, espirituais e gastronómicas, tradicións que fortalecen a identidade da Costa da Morte. A celebración da Virxe do Carme, a Danza de Arcos, ou a recuperación do “Eu fun de vivo” (traspasando o territorio da Costa da Morte), forman parte da cultura mariñeira do territorio costeiro. Manuel Vilar, director do Museo do Pobo galego, e Mavi Lezcano, investigadora a docente da USC, achegáronnos claves sobre a importancia das Romarías do mar. As persoas asistentes achegaron novas ideas á organización e celebración destas expresións culturais. Podes ler as conclusións na Lonxa dos Nove Mares.

 

Deportes do mar

Non cabe dúbida que o deporte é un motor de desenvolvemento social e económico: o surf, o mergullo, o boulder, as travesías a nado, o kite surf e a vela, entre outros moitos deportes do mar, fortalecen a nosa vinculación co medio mariño e a paisaxe, a través da diversión, do ocio, e da experiencia vivencial. En Razo (Carballo), contamos coa presenza de Alfonso Villares, Conselleiro do Mar, e Xosé Regueira, vicepresidente da Deputación da Coruña, que puxeron en valor a importancia da Cultura Marítima e iniciativas cooperativas como a Rede de Pobos do Surf. Ademais, presentouse como boa práctica Malpica One Surf Academy, unha iniciativa desenvolta hai xa 20 anos por dous surfistas apaixoados por este deporte. Este sábado 16 de marzo, ás 11h, reunirémonos na Aldea do Couto para extraer conclusións, abrindo o foco a outras prácticas deportivas e afondando nas potencialidades de dinamización do territorio.

Se non queres perderte nada, segue as redes sociais de Nove Mares, e a información da súa páxina web. Nas vindeiras semanas abordaremos os Camiños do Mar, a Despensa do Mar, as Artes do Mar e a Língua do Mar. Nove Mares | A Cultura do Mar na Costa da Morte

Preséntase o mapa das mulleres da pesca da provincia da Coruña

|

A pasada fin de semana a Asociación Nacional de Mujeres de la Pesca (ANMUPESCA) presentou o mapa das mulleres da pesca na provincia da Coruña, un proxecto financiado pola Deputación da Coruña co obxectivo de dimensionar aos distintos colectivos profseionais e poñer en valor a contribución das mulleres á cadea de valor na pesca.

A xornada comezaba coa benvida de Elma Saiz, Ministra de inclusión, Seguridad Social y migraciones, e de Valentín González Formoso, presidente da Deputación da Coruña. Rita Miguez de la Iglesia, presidenta de ANMUPESCA, destacou a necesidade de apoiar ao sector pesqueiro, e en especial ás profesionais do marisqueo a pé, debido á situación de cese de actividade dende o último trimestre de 2023.

A elaboración do mapa requiriu labores de investigación e traballo de campo. Poden consultarse os datos da presenza das mulleres da pesca, da transformación de produto pesqueiro e da súa comercialización a través das capas seleccionables do mapa, así como as fotografías tomadas durante o traballo de campo e cedidas polas profesionais e as confrarías de pescadores. Ademais, pode consultarse a presenza no territorio das redeiras e o asociacionismo das mulleres do mar, dada a súa especial relevancia na provincia da Coruña.


Conclusións
A información analizada abarca a máis de 6.000 mulleres na cadea de valor da pesca, cun predominio importante da industria conserveira, que ocupa a máis de 3.200 traballadoras. Xunto ao marisqueo a pé (809 mulleres) e o comercio maiorista de produtos pesqueiro (623 mulleres), son as actividades profesionais con maior presenza das mulleres.

Así mesmo, cabe sinalar a segregación ocupacional por sexo nalgúns sectores profesionais: aqueles feminizados (as redeiras é un colectivo formado por 94,5% de mulleres), mentres que na pesca, o marisqueo a flote e a captura do percebe a presenza das mulleres non supera o 20%.

Comeza Nove Mares: a cultura do mar na Costa da Morte

|

Esta semana presentouse aos medios de comunicación o proxecto Nove Mares: a cultura marítima da Costa da Morte, promovido pola Fundación Eduardo Pondal. Esta iniciativa, que promoverá espazos participativos ao longo de 9 concellos da liña costeira, indagará sobre a relevancia da cultura mariñeira para o territorio, como un dos principais motores de identidade diferencial e desenvolvemento socio económico da Costa da Morte. O final do proxecto construirá un arquivo colectivo de potencialidades e iniciativas culturais xeradoras de desenvolvemento socio económico na zona.

Nove Mares inicia o seu percorrido cunha serie de entrevistas ás principais referencias culturais, económicas e sociais do territorio, para nutrir de contidos os Encontros Xeradores de Cultura, nos que contaremos con referentes inviduais e colectivos arredor das seguintes temáticas:

As romerías do mar
Os camiños do mar
A carpintería de ribeira
Os deportes do mar
As recetas do mar
As artes do mar

Convidámosche a botar un ollo na páxina web e redes sociais do proxecto para estar ao tanto as actualizacións.

Acompañamos aos GALP galegos na difusión do período FEMPA

|

A Consellería do Mar publicou recentemente a convocatoria de axudas para proxectos ao abeiro das estratexias de desenvolvemento local participativo (EDLP), aprobadas aos grupos de acción local do sector pesqueiro (GALP) no marco do Fondo Europeo Marítimo, de Pesca e de Acuicultura 2021-2027.

Estas semanas acompañamos ao GALP Ría de Arousa nun Encontro Informativo que reuníu ás confrarías, concellos e asociacións da zona costeira. A xerencia do Grupo compartíu información de relevancia sobre a orde de axudas, e desenvolveuse unha Mesa Redonda con mulleres promotoras de proxectos financiados polo GALP: Cordelería R de Lorenzo, Algas La Patrona e Atando aparellos. Este evento enmarcouse no programa O Sal do Mar.

Ademais, percorremos a Costa Ártabra acompañando ao GALP Golfo Ártabro Norte. “Pescamos ideas” é a campaña de divulgación do programa de axudas do FEMPA, que pretende dinamizar ao sector pesqueiro e ao conxunto das entidades locais na promoción de proxectos. Durante o mes de novembro desenvolveranse, todas as semanas, xornadas locais de divulgación do FEMPA nesta zona costeira.

Acompañamos tamén ao GALP Costa Sostible na difusión do programa de axudas entre a poboación da Ría Muros – Noia, a través do seu programa Horizonte 2027. O GALP Costa Sostible incide particularmente no desenvolvemento sustentable do territorio. A través da visibilización de exemplos de éxito desenvoltos ao abeiro dos fondos FEMP, as persoas promotoras trasladan a súa experiencia a aquelas entidades con interese en emprender co apoio do GALP. Neste caso contouse coa experiencia de economía colaborativa Daqui Darredor, e o proxecto de turismo Mariñeiro por un día.

O prazo de presentación de proxectos finaliza o 26 de outubro. Para máis información, consulta a páxina web dos Grupos de Acción Local do Sector Pesqueiro.

O Sal do Mar: obradoiro de comunicación e liderado das mulleres do mar

|

O Sal do Mar é un programa promovido polo Grupo de Acción Local do sector Pesqueiro Ría de Arousa. O Sal do Mar ten como obxectivo dar a coñecer o programa de axudas do Fondo Europeo Marítimo, de Pesca e de Acuicultura (FEMPA), a través de obradoiros de formación e información arredor dos intereses das mulleres do mar. Neste obradoiro, a xerente do GALP compartiu coas asistentes as novidades do FEMPA e a Estratexia de Desenvolvemento Local Participativo.

Habilidades dixitais, saúde sexual e reprodutiva, economía circular, benestar psicolóxico ou dereitos laborais e asociacionismo foron algunhas das temáticas abordadas en anteriores edicións. A semana pasada celebramos un obradoiro arredor das habilidades para falar en público e os liderados transformadores e colectivos, no que bateeiras e mariscadoras puxeron en práctica pautas e estratexias para reforzar estas capacidades.

Se ben é certo que as mulleres nas profesións do mar son hoxe en día máis visibles e contan con maior recoñecemento social, todavía son unha minoría nos postos de representación das entidades das que forman parte.

A Aula Sostible do Freixo gaña o 2º premio á innovación do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación

|

Os premios de Excelencia á innovación para as mulleres rurais convócanse polo Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación dende o ano 2010, co obxectivo de dar visibilidade á labor das mulleres rurais na diversificación da actividade económica e as súas actuacións emprendedoras nos seus territorios.

A Aula Sostible do Freixo conseguiu o 2º Premio na categoría da Excelencia á innovación na actividade pesqueira, onde se coopera entre varias entidades para transformar residuos plásticos procedentes da actividade pesqueira (e outros plásticos do ámbito doméstico) en ferramentas pesqueiras revalorizadas, constituíndo unha práctica de economía circular. Podes ler máis sobre o proxecto neste artigo.

A  Aula Sostible do Freixo tamén conta co recoñecemento da Consellería do Mar nos Premios de Economía Azul, na categoría Economía Circular. Moitos parabéns a Asociación de Mulleres do sector pesqueiro de Muros – Noia e ao Concello de Outes como promotores do proxecto, e ás entidades de inclusión social participantes (ADISBISMUR, A Creba e Asociación Misela), ao GALP Costa Sostible, e a todas aquelas persoas e entidades que senten este proxecto como seu: por moitos máis éxitos!

 

Presentado o estudo “Diagnose sociolaboral das redeiras de Galicia”

|

A semana pasada achegámonos á Lonxa de Malpica de Bergantiños para compartir as principais conclusións e resultados acadados no Diagnóstico sociolaboral das redeiras de Galicia, unha investigación desenvolta no 2022 e promovida polo Peirao, Federación galega de redeiras artesás.

Os obxectivos desta diagnose centráronse na delimitación do colectivo, que conta con 375 profesionais en Galicia, sendo o 91% mulleres. Ademáis, 3 de cada 4 redeiras no Estado son galegas, o que dá conta do liderado das redeiras galegas nos avances sociolaborais do colectivo. Así mesmo, desenvolveuse unha enquisa que contou cunha ampla participación, o que permitiu acadar unha imaxe realista das condicións sociolaborais do colectivo. Por último, realizamos grupos de análise e proposta para reflexionar sobre o futuro desta profesión, nos que participaron arredor de 100 redeiras.

A xornada de presentación continuou coa visita á exposición “Redeiras, unha profesión con historia”. Pode consultarse o documento aquí.

Tanza recibe o recoñecemento da Red Española de Grupos de Pesca

|

A Red Española de Grupos de Pesca está a celebrar en Asturias unha sesión plenaria para compartir proxectos inspiradores e valorar a súa replicabilidade noutros territorios. O proxecto de cooperación Tanza, coordinado durante o 2020 polo GALP A Mariña – Ortegal en cooperación cos Grupos de Acción Local do sector Pesqueiro galegos, vén de recibir un premio nesta Sesión Plenaria.

Tanza implicou poñer en conversa as necesidades do sector pesqueiro e da inclusión social para sacar adiante iniciativas conxuntas, co apoio das administracións locais. Os proxectos xurdidos, cun enfoque medio ambiental, continúan activas a día de hoxe. A recollida de lixo mariño nas praias, a reutilización de materiais en desuso, a transformación dos plásticos en ferramentas útiles para o sector pesqueiro, ou a mellora da contorna, foron algunhas das derivas que tomaron os proxectos.

#ProxectosTanza | BURELA-IN

Actividades de recollida de plásticos nas praias, obradoiros formativos para o atado de redes de pesca, un gran mural en recoñecemento ás mulleres do mar, e unha exposición itinerante conformaron este proxecto no concello de Burela.

 

#ProxectosTanza | ÁRTABRO NORTE INCLUSIVO

Os concellos de Fene, Narón e Ferrol apostaron pola creación dun obradoiro de recuperación de plástico e crebas de madeira, inspirándose na iniciativa Precious Plastic e colaborando co Laboratorio de Plásticos e a Escola de Deseño Industrial da USC.

 

#ProxectosTanza | DIVERSIPLÁS

A Costa da Morte apostou pola creación dunha rede na que nove concellos do territorio, 6 confrarías do sector pesqueiro e agrupacións e asociacións de redeiras e mariscadoras da contorna realizan saídas ambientais e recollen plásticos para o seu tratamento no obradoiro de aproveitamento e tratamento de residuos mariños impulsado pola Asociación Íntegro.

 

#ProxectosTanza | AULA SOSTIBLE DO FREIXO

Reacondicionamento dunha instalación municipal para o seu uso como obradoiro de transformación de plástico das praias da Costa Sostible. Saídas ambientais de recollida de plástico, transformación a través de maquinaria e deseño de novos produtos, como agullas para as redeiras. A Asociación de mulleres do sector pesqueiro SEO Fisterra – Ría Muros Noia da a coñecer a actividade do marisqueo a pé e procura novos uso para o plástico transformado.

 

#ProxectosTanza | AMECOMAR

A cooperativa mexilloeira AMEGROVE colaborou coa Asociación Bata na sensibilización medioambiental dos e das socias do sector pesqueiro. Situaron contedores de recollida de plástico en Porto Meloxo, e acordaron coas embarcacións a instalación de colectores para aproveitar as saídas ao mar para traer a terra o plástico co que se atopan.